MUZEUM STARYCH MASZYN W ŽAMBERKU

CZ.11.2.45/0.0/0.0/18_029/0001881
Termin realizacji: 1.9.2019 – 30.6.2023

Całkowita wartość projektu: 2 184 679,18 Euro
Wartość współfinansowania EFRR: 1 831 863,41 Euro

Partner wiodący: Muzeum starých strojů a technologií, z. s. (Muzeum starych maszyn w Žamberku)
Partnerzy projektu: Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska a Město Žamberk

Projekt uwidoczni materialne dziedzictwo dawnego przemysłowego pogranicza i pokaże turystom nie tylko jego historię, ale też architekturę przemysłową w ogóle. Projekt ma zachęcić turystów do poznawania regionu przygranicznego oraz zwiększyć atrakcyjność i wiedzę nt. wyjątkowych obiektów po polskiej i czeskiej stronie w ramach turystyki.

Obaj partnerzy projektu, Muzeum i Fundacja, są bardzo aktywni w zakresie prezentowania zabytkowego sprzętu i współpracują już od kilku lat. Kolekcje obu partnerów mogą pod względem jakości konkurować z niejednym światowym muzeum techniki, a dodatkowo odpowiednio się uzupełniają i motywują do zwiedzania partnerskiego muzeum.

Muzeum starych maszyn w Žamberku

U czeskiego partnera trwają obecnie prace budowlane, które mają na celu rewitalizację dawnej fabryki włókienniczej oraz zmianę sposobu użytkowania budynku i ponowne wykorzystanie go jako przestrzeni muzealnej. Po zakończeniu prac budowlanych nastąpi instalacja wielotonowych eksponatów na stałe związanych z budynkiem i stworzenie nowej ekspozycji. Zwiedzający mogą również liczyć na nowo wyremontowane wejście do muzeum z kasą biletową, zapleczem administracyjnym, punktem informacyjnym i zapleczem sanitarnym. W muzeum zostanie również stworzona na nowo ścieżka zwiedzania ekspozycji, który dzięki nowym tablicom i innym oznaczeniom ułatwi orientację i poruszanie się wewnątrz muzeum. Znajdą się tam również tablice informacyjne, kierujące go partnerskiego Muzeum w Jaworzynie Śląskiej.

Obecnie Muzeum Starych Maszyn i Technologii restauruje również trzy duże silniki stacjonarne (1 diesla i 2 gazowe). Silniki Diesla stanowią kolejny etap rozwoju energetyki, a wraz z zainstalowanymi silnikami parowymi powstanie unikatowa wystawa edukacyjna Silniki stacjonarne – energetyczne serce każdego warsztatu. Restaurowane eksponaty są to produkty czeskich wytwórców i zachowała się ich niewielka liczba.

Nowo zrekonstruowane muzeum w Žamberku powinno zostać otwarte dla zwiedzających w latach 2023 – 2024 i będzie oferowało poszerzone lub zupełnie nowe ekspozycje, np.: Parowozy – stalowe serce każdej fabryki, Motoryzacja – od roweru po samochód, Duże lokomotywy parowe – cała naprzód, Parowozy i inne. Powstałe ekspozycje zostaną umieszczone w najstarszych kamiennych częściach fabryki, co nada eksponatom odpowiedni klimat z epoki z ich prawie dwustuletnią historią.

Całość projektu objęta jest Wirtualnym Szlakiem Przemysłowym, który prezentuje zwiedzającym nową gałąź turystyki – turystykę przemysłową. Więcej informacji o szlaku będzie sukcesywnie dodawanych na stronie http://www.industrialnistezka.eu

Dalsze informacje o projekcie i jego realizacji zostaną opublikowane również w najbliższych miesiącach na profilach muzeum na Facebooku i Instagramie (https://www.facebook.com/starestroje, https://www.instagram.com/muzeumstarychstroju/).

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Przemysłowego Śląska

Polski partner intensywnie pracuje nad renowacją kompleksu budynków kolejowych dawnej Lokomotywowni, w których obecnie prezentowana jest ekspozycja oraz oraz adaptacją dla nowych funkcji budynków dotąd niewykorzystanych.

Niedawno zakończone zostały prace nad remontem wieży ciśnień (z 1885 r.). Jest to charakterystyczny obiekt w centrum Jaworzyny Śląskiej, nieodłączna część kolejowego krajobrazu miasta. We wcześniej zdegradowanej wieży, zabezpieczono konstrukcję z użyciem metalowych opasek oraz naprawiono i oczyszczono ceglaną elewację.

Obecnie trwają prace przy budynku administracyjnym (dawnej Wagonowni). Jest to najstarszy budynek z całego kolejowego kompleksu – dawniej największego węzła kolejowego na Dolnym Śląsku. W ramach trwania remontu zostanie naprawiony dach, ściany, podłogi i posadzki, wymieniona stolarka i wszystkie instalacje. Wszystkie prace są prowadzone w uzgodnieniu ze służbami konserwatorskimi.

Celem jest przywrócenie budynków przemysłowych do ich pierwotnej formy zgodnej z ich historycznymi cechami i funkcją a następnie wykorzystanie ich na potrzeby działalności muzeum. W odnowionej przestrzeni powstanie Centrum Obsługi Turysty wraz z cząscią administracyjną Muzeum.

Umowa na roboty budowlane została podpisana w kwietniu br. z wykonawcą wyłonionym w postęowaniu przetargowym. Po zakończeniu prac renowacyjnych w Jaworzynie Śląskiej, Muzeum zyska unikalną oryginalną infrastrukturę kolejową, która pozwoli efektownie prezentować należące do muzeum zbiory historycznego taboru kolejowego, ale także aktywnie wykorzystać w przedsięwzięciach organizowanych przez Muzeum m.in. pokazach eksploatacji zabytkowych maszyn. Prezentowana w ten sposób kolekcja będzie unikatowa na skalę ogólnoeuropejską.

Prace powinny zakończyć się już w 2022 roku. Mimo trwającej przebudowy muzeum pozostaje stale otwarte dla zwiedzających, jedynie w trakcie niektórych prac wybrane pomieszczenia mogą być czasowo wyłączone z ruchu turystycznego. Informacje o projekcie dotyczące polskiego partnera można również znaleźć na stronie: https://www.muzeatechniki.pl/interreg/.

Miasto Žamberk

W 2022 roku partnerskie Miasto Žamberk wybudowało na należącym do siebie terenie, w bezpośrednim sąsiedztwie nowego Muzeum Dawnych Maszyn i Technologii, miejsca parkingowe dla zwiedzających.

Na ok. 1000 m2 parkingu utworzono 70 miejsc postojowych, w tym 5 miejsc dla osób niepełnosprawnych. Dodatkowo w tej przestrzeni umieszczono drobne elementy infrastruktury miejsiej jak np. ławki, stojaki na rowery, kosze na śmieci oraz zabytkowe oświetlenie. Pozostały obszar zostanie zrewitalizowany i powstanie na nim trawnik. Na parkingu powinien znajdować się również plac zabaw dla dzieci z elementami zabawowymi.

Do ekspozycji włąsnej pobliskiego muzeum nawiązuje jeden stały eksponat plenerowy – ogromny zabytkowy kompresor – posadowiony na fundamencie, na otwartej przestrzeni między miejscami parkingowymi.

Historyczny charakter terenu parkingu jest tematycznie powiązany z koncepcją całego Muzeum, a zwiedzający od razu po przyjeździe wkraczają w atmosferę XIX wieku – wieku pary.